ΟΙ ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΙΚΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΑ ΕΠΑΛ ΚΑΙ ΟΙ ΔΡΑΣΕΙΣ ΤΗΣ Noesis

Για τις αντιδραστικές αλλαγές στα ΕΠΑΛ

Ø Όχι στα σχέδια δράσης και στον σύμβουλο-καθηγητή!

Ø Όχι στον ανταγωνισμό μεταξύ των σχολείων!

Ø Όχι στην αξιολόγηση, την αυτονομία και την ιδιωτικοποίηση!

Ø Να καταργηθεί ο θεσμός της μαθητείας!

Ø Έξω οι εταιρείες απ’ τα σχολεία!

Μέχρι τις 22 Νοεμβρίου καλούνται και φέτος, για δεύτερη χρονιά, οι καθηγητές των ΕΠΑΛ να υποβάλλουν «Σχέδια Δράσης» στην ιδιωτική εταιρεία «Noesis». Σύμφωνα με τις διακηρύξεις του προγράμματος, τα σχέδια δράσης πρέπει να «προωθούν την καινοτομία, τη δημιουργικότητα και την επιχειρηματικότητα στα σχολεία». Οι εκπαιδευτικοί υποβάλλουν τα σχέδια μεμονωμένα ή σε ομάδες και αυτά εγκρίνονται ή απορρίπτονται από την ιδιωτική εταιρεία, η οποία λειτουργεί ως μεσάζοντας για την ένταξή τους στην χρηματοδότηση.

Τα σχέδια που θα εγκριθούν τελικά θα χρηματοδοτηθούν με 2.430 € περίπου το καθένα από κονδύλια ΕΣΠΑ, χρήματα δηλαδή του κρατικού προϋπολογισμού και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Για τα ΕΠΑΛ της εγκατάλειψης, της υποχρηματοδότησης, των συρρικνωμένων τομέων και των εξαφανισμένων ειδικοτήτων τα χρήματα αυτά λειτουργούν ως δέλεαρ, αφού μπορούν να καλύψουν ακόμα και άμεσες λειτουργικές ανάγκες ή και ανάγκες εκσυγχρονισμού και αναβάθμισης των υποδομών τους, λ.χ. την αντικατάσταση του εξωτερικού φωτισμού τους με φωτοβολταϊκά πάνελ.

Με τα «Σχέδια Δράσης» η Πολιτεία πετάει το μπαλάκι στους εκπαιδευτικούς ώστε να βρουν μόνοι τους χρηματοδότηση για την κάλυψη βασικών αναγκών των σχολείων. Το βασικότερο όμως στοιχείο του προγράμματος αυτού είναι ότι για πρώτη φορά μια ιδιωτική εταιρεία παρεμβαίνει τόσο άμεσα στη λειτουργία του Δημόσιου Σχολείου– αφού αποφασίζει ποιο σχέδιο θα υλοποιηθεί και ποιο όχι– ανοίγοντας έτσι τον δρόμο στην ενεργότερη εμπλοκή των επιχειρήσεων στη διαχείριση του Δημόσιου Σχολείου.

Δούρειος ίππος της αξιολόγησης

Καθώς τα «Σχέδια Δράσης» δεν προβλέπεται να εγκριθούν από το σύλλογο διδασκόντων, οι καθηγητές, μέσα από την προσπάθεια κατάθεσης προτάσεων και αναζήτησης χρηματοδότησης, ωθούνται να ακολουθήσουν ατομική πορεία, να χτίσουν την καριέρα και το portfolio τους, να γίνουν τελικά «μάνατζερ» του εαυτού τους. Κατά την πρακτική που επικρατεί στον ιδιωτικό τομέα και στα προγράμματα ΕΣΠΑ, οι εκπαιδευτικοί θα υποχρεούνται να συμπληρώνουν μηνιαία αναφοράκαι όλη τη συναφή γραφειοκρατίαγια την πορεία του σχεδίου δράσης. Είναι έτσι προφανές ότι όσοι εκπαιδευτικοί υποταχθούν σε αυτή την αντίληψη, είναι ήδη έτοιμοι να υπηρετήσουν την αξιολόγηση. Τελικά όμως τα σχολεία, οι καθηγητές, οι τομείς και ειδικότητες είναι πιθανόν να μπλεχτούν όλοι σε μια ανελέητη κούρσα με νικητές και ηττημένους, μια και τα σχέδια δράσης δεν θα είναι για όλους. Θα επιβραβευθούν τα καλύτερα, δίνοντας κύρος στους καθηγητές, στους τομείς και στο σχολείο που θα τα υλοποιεί.

ΕΠΑΛ εναντίον ΓΕΛ

Από τη μία λοιπόν, τα ΕΠΑΛ ανταγωνίζονται μεταξύ τους, έχοντας εγκαινιάσει άτυπα εδώ και δύο χρόνια την αυτοαξιολόγηση της σχολικής μονάδας, από την άλλη, καλούνται να ανταγωνιστούν τα Γενικά Λύκεια με σκοπό να προσελκύσουν περισσότερους μαθητές. Τον ανταγωνισμό μεταξύ των δύο τύπων σχολείων έχει προκαλέσει το ίδιο το υπουργείο Παιδείας: με τα διαφημιστικά σποτ, τα φυλλάδια, τις αφίσες και τη συνεχή πλύση εγκεφάλου στους μαθητές Γυμνασίου να επιλέξουν ΕΠΑΛ. 

Ο σκοπός είναι γνωστός: τόσο ο ΟΟΣΑ, όσο και η ΕΕ επιμένουν ότι θα πρέπει να αυξηθεί «η ελκυστικότητα της Επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης καθώς και η συμμετοχή σε αυτήν». Το 70% των μαθητών φοιτά σε Γενικά Λύκεια και το 30% σε ΕΠΑΛ. Επιθυμούν το ποσοστό των μαθητών που φοιτά σε ΕΠΑΛ να φτάσει τουλάχιστον τον ευρωπαϊκό μέσο όρο που είναι το 47%, αν όχι να τον ξεπεράσει. Ήδη την τελευταία διετία είχαμε αύξηση 10% στους μαθητές των ΕΠΑΛ.

Τα «τυράκια» σε μαθητές και γονείς

Πώς όμως θα υλοποιηθεί αυτή η βίαιη μετακίνηση μαθητικού πληθυσμού από τα Γενικά Λύκεια στα Επαγγελματικά; Με διάφορα δέλεαρ:

α)Μέσω της ευκολότερης εισαγωγής στα ΑΕΙ και της παράλληλης αύξησης της δυσκολίας για την απόκτηση απολυτηρίου Γενικού Λυκείου, με τις νέου τύπου εξετάσεις μέσω τράπεζας θεμάτων που προγραμμάτισε η προηγούμενη κυβέρνηση και δεν φαίνεται να ακυρώνει η τωρινή. Όσο όμως μεγαλώνει ο μαθητικός πληθυσμός των ΕΠΑΛ, τόσο θα εντείνεται ο ανταγωνισμός μεταξύ των μαθητών τους. Κι επειδή η πρόθεση της ΝΔ είναι η μείωση των εισακτέων στα Πανεπιστήμια (π.χ. με τη βάση του 10), η είσοδος σε κάποιο ΑΕΙ θα αποτελεί τελικά άπιαστο όνειρο για τους περισσότερους.

β) Μέσω της διαφημιστικής καμπάνιας το ΕΠΑΛ εμφανίζεται ως ένα πιο δελεαστικό σχολείο, με ανθρώπινο περιβάλλον. Στα πλαίσια του προγράμματος «Μια Νέα Αρχή για τα ΕΠΑΛ», εδώ και δύο χρόνια: 

Ø  Υλοποιείται «Εναλλακτική Ενισχυτική Διδασκαλία», ώστε να καλυφθούν τα κενά των μαθητών σε γλώσσα και μαθηματικά.

Ø  Προσλαμβάνονται ψυχολόγοι, λες και δεν είναι απαραίτητη η παρουσία ψυχολόγου και στα Γενικά Λύκεια. Βέβαια ακόμα και αυτή η τόσο σημαντική παρέμβαση υποβαθμίζεται, αφού κάθε χρόνο απολύονται οι ψυχολόγοι και προσλαμβάνονται καινούργιοι. Έτσι το έργο τους δεν έχει καμιά συνέχεια.

Ø  Υλοποιείται ο θεσμός του συμβούλου-καθηγητή για τους μαθητές της Α΄ Τάξης με σκοπό «τη συστηματική υποστήριξή τους στη σχολική ζωή και τη δημιουργία θετικού κλίματος στη σχολική κοινότητα». Στην πραγματικότητα δηλαδή αναιρείται ο ρόλος του υπεύθυνου τμήματος και του συλλόγου διδασκόντων. Ο κάθε καθηγητής θα αναλαμβάνει 4-5 μαθητές. Θα τους παρακολουθεί, θα συντάσσει εκθέσεις και θα δημιουργεί φάκελο για κάθε έναν ξεχωριστά. Τα αποτελέσματα αυτής της διαδικασίας δεν προβλέπεται να γίνουν υπόθεση του συλλόγου διδασκόντων του σχολείου, αλλά θα κοινοποιούνται σε συνεδρίαση των συμβούλων εκπαιδευτικών του σχολείου και στον συντονιστή του ΠΕΚΕΣ που επιβλέπει το πρόγραμμα.

Και για να μην ξεχνιόμαστε, επειδή το κράτος έχει συνέχεια, ενώ ο θεσμός «Μια νέα αρχή για τα ΕΠΑΛ» θεσμοθετήθηκε από τον ΣΥΡΙΖΑ, η Νέα Δημοκρατία τον συνεχίζει απαρέγκλιτα.

Το χτίσιμο του νέου τύπου εργαζόμενου μέσω της Μαθητείας

Το βασικότερο δέλεαρ για τους μαθητές είναι ο θεσμός της Μαθητείας.

Κάθε χρόνο ο αριθμός των μαθητευόμενων διπλασιάζεται, φτάνοντας πέρυσι τους 5000.Με την Μαθητεία, οι απόφοιτοι του ΕΠΑΛ αποκτούν μέσω εξετάσεων δίπλωμα επιπέδου 5 του Εθνικού Πλαισίου Προσόντων του ΕΟΠΠΕΠ. Μέσω του προγράμματος αυτού οι απόφοιτοι της Γ΄ Τάξης βρίσκουν δουλειά για εννιά μήνες. Το σχολείο γίνεται «γραφείο ευρέσεως εργασίας» και μάλιστα κακοπληρωμένης, με μόλις 300€, επιδοτούμενα από την ΕΕ, άρα ο εργοδότης δεν πληρώνει τίποτα! Πολλές φορές δε, οι ίδιοι οι απόφοιτοι βρίσκουν τις θέσεις Μαθητείας που θα καλύψουν! Όταν ολοκληρωθεί το πρόγραμμα, το πρόγραμμα της Μαθητείας αναζητά νέους 18χρονους, οι οποίοι έχουν προτεραιότητα έναντι των παλαιών. Οι παλιοί μαθητευόμενοι βγαίνουν στην ανεργία, ελπίζοντας στο μέλλον σε κάποιο πρόγραμμα του ΟΑΕΔ.

Πρόκειται για την πρώτη είσοδο νέων ανθρώπων στην αγορά εργασίας με τους χειρότερους δυνατούς όρους και μάλιστα με την κάλυψη που προσφέρει το κύρος του σχολικού θεσμού. Δεν είναι τόσο το προφανέστατο όφελος για τον εργοδότη που προσφέρει το πρόγραμμα της Μαθητείας όσο η κουλτούρα του ελαστικού νέου εργαζομένου που εγχαράσσει στα παιδιά του ΕΠΑΛ: μισθοί πείνας σε μία εργασία/απασχόληση που θα εναλλάσσεται αέναα με την ανεργία, ανάγκη διαρκούς επανακατάρτισης με ίδιο κόστος, το κυνήγι των προσόντων κ.λπ..

Κι επιπλέον η Μαθητεία, καθώς προβλέπει θέσεις και σε τομείς του ευρύτερου δημόσιου τομέα, έρχεται για να αναπληρώσει, όπως-όπως, τις τεράστιες ανάγκες σε προσωπικό σε κρίσιμες δημόσιες λειτουργίες, όπως είναι λ.χ. τα νοσοκομεία· έτσι όμως παρατείνεται το καθεστώς της μόνιμης υποστελέχωσης των υπηρεσιών αυτών και της αδιοριστίας του επιστημονικού δυναμικού και γενικεύεται η ελαστική εργασία.

Όλα αυτά κάνουν πιο καθαρό το γιατί το κεφάλαιο, η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι ελληνικές κυβερνήσεις επιδιώκουν με κάθε τρόπο και καταναλώνουν τεράστιους πόρους για τον στόχο της μαζικοποίησης των ΕΠΑΛ.

Αυτονομία: υποδούλωση του σχολείου στην αγορά εργασίας

Οι κυβερνήσεις ευελπιστούν ότι τα ΕΠΑΛ θα προσαρμοστούν σε αυτό το νέο περιβάλλον κι όχι μόνο θα υλοποιήσουν σχέδια δράσης αλλά θα αναζητήσουν πρόθυμα και χορηγούς. Πράγματι, την προηγούμενη σχολική χρονιά– δυστυχώς– 300 από τα 400 ΕΠΑΛ υπέβαλαν σχέδια δράσης. Πολλοί διευθυντές φυσικά ενίσχυσαν αυτήν την κατάσταση με το επιχείρημα ότι «αφού υλοποιούν προγράμματα τα άλλα σχολεία, εμείς δεν μπορούμε να είμαστε απ’ έξω». Και οι εκπαιδευτικοί θα πρέπει τελικά να κινηθούν σε ένα τέτοιο ανταγωνιστικό περιβάλλον, δημιουργώντας δεσμούς με την αγορά εργασίας με ό,τι συνεπάγεται αυτό. Γιατί όταν ο εκπαιδευτικός αναγκάζεται να αναζητήσει χορηγούς στον ιδιωτικό τομέα, θα τους στείλει και 10 μαθητευόμενους σαν ανταπόδοση της «καλής σχέσης» που χτίζει το σχολείο «με την κοινωνία». Όλα αυτά άλλωστε κινούνται στην κατεύθυνση της «αυτονομίας» της σχολικής μονάδας που προωθείται. Κι έτσι θα χτίζεται «το ξεπούλημα» του σχολείου. Και αυτά δεν αποτελούν κινδυνολογία, αλλά ζωντανή πραγματικότητα ήδη σε κάποια ΕΠΑΛ.

Καλούμε τους εκπαιδευτικούς και το οργανωμένο συνδικαλιστικό κίνημα να αντιδράσει άμεσα σ’ αυτές τις νεοφιλελεύθερες, αντιδραστικές πολιτικές.

Ø  Κανείς εκπαιδευτικός να μη δεχθεί να εκπονήσει Σχέδιο Δράσης και να συμμετέχει στο πρόγραμμα που διαχειρίζεται η ιδιωτική εταιρεία«Noesis».

Ø  Κανείς εκπαιδευτικός να μην δεχτεί να αναλάβει τον ρόλο του «συμβούλου-καθηγητή». Οι εκπαιδευτικοί δεν χρειάζονται να ενταχθούν σε «προγράμματα» για να στηρίξουν, όπως έκαναν πάντα, τους μαθητές τους.

Ø  Καλούμε τους συλλόγους διδασκόντων να μην υποβάλλουν Σχέδια Δράσης για το πρόγραμμα που διαχειρίζεται η ιδιωτική εταιρία και να μην αναθέτουν σε εκπαιδευτικούς τον ρόλο «σύμβουλου καθηγητή».Ø  Καλούμε τα ΔΣ της ΟΛΜΕ και των ΕΛΜΕ να πάρουν αποφάσεις μη συμμετοχής των εκπαιδευτικών σε δράσεις που εμπλέκουν την ιδιωτική εταιρία «Noesis» με το σχολείο και τη λειτουργία του.

Ø  Καλούμε τα ΔΣ της ΟΛΜΕ και των ΕΛΜΕ να πάρουν αποφάσεις μη συμμετοχής των εκπαιδευτικών σε δράσεις που εμπλέκουν την ιδιωτική εταιρία «Noesis» με το σχολείο και τη λειτουργία του.